اوزون (Ozone) مولکول سه اتمی اکسیژن با فرمول O3 است، نام اوزون نیز برگرفته از واژه‌ای یونانی است که به معنی بوی تند اطلاق میشود که جزء قوی ترین ضد عفونی و اکسید کننده های دنیا شناخته میشود و همچون اکسیژن ناپایدار است وبه سبب همین ناپایداری پس از انجام مرحله ضد عفونی به اکسیژن تبدیل میشود اثری از خود به جای نمیگذارد. گاز اوزون، در واکنش‌های زیادی مانند کلر درمیکروب‌کشی وارد عمل میشود و این یک مزیت بسیار مهم در این سیستم است، که آن را در ردیف ضد عفونی های ارگانیک قرار میدهد.
خاصیت اکسید کنندگی گاز اوزون، باعث کاربرد زیاد آن در صنعت تصفیه آب و تصفیه هوا و…شده است .
اوزون می‌تواند به طور مستقیم بر ساختار باکتری‌ها تاثیر گذاشته و دیواره سلولی آنها را تجزیه کرد. قدرت گندزدایی اوزون نسبت به کلر تا 25 برابر بیشتر است و زمان کمتری صرف گندزدایی میشود.
اُزون چگونه در باکتری ها و ویروس ها نفوذ می کند؟
با توجه به قدرت اکسید کنندگی زیاد اوزون هنگامی که در مجاورت با باکتری ها و ویروس ها قرار میگیرد شروع به ساییدن و از بین بردن جداره ها کرده و با توجه به قدرت بالا می تواند این کار را در کمترین زمان ممکن انجام دهد و باعث نابودی ویروس ها و باکتری ها گردد.
مزایا و مضرات استفاده از گاز اوزون
گاز اوزون نیز همانند سایر روش های گندزدایی دارای فواید و مضرات متفاوتی است که دانستن این موارد به شما در انتخاب و روش و نوع گندزدایی کمک بزرگی می‌کند.
فواید استفاده از گازن اوزون برای گندزدایی
گاز اوزون به راحتی تولید شده و برای انتقال آن نیازی به تجهیزات خاصی نیست.
کاربرد های زیاد این گاز در ضدعفونی و اکسید کردن در کلیه بخش های درمانی، صنعتی ، کشاورزی، استخر و…
گاز اوزون مانند کلر محصولات جانبی مضری مانند تری هالومتان‌ها تولید نمی‌کند و از این رو، استفاده از آن نگرانی کمتری را برای مصرف‌کننده دارد.
هنگام استفاده از گاز اوزون، مقدار مازاد آن به اکسیژن تبدیل شده و این امر موجب میشود به محیط آسیبی وارد نکند.
نسبت به سایر روش ها همچون کلر نیاز به اپراتوری و تهیه مواد شیمیایی ندارد.
در دسترس بود در کلیه حجم های مصرفی اعم از خانگی ، نیمه صنعتی و صنعتی
مضرات استفاده از گاز اوزون
• اوزون، مولکولی ناپایدار است و فرآیند تشکیل آن به نوعی واکنشی برگشت پذیر بوده، به همین علت خود به خود تجزیه شده و نمی‌توان آن را به راحتی ذخیره نمود.
• زندگی و ماندگاری این گاز، وابسته به دماست و غلظت آن نیز با گرم شدن هوا کم تر میشود.
• گاز اوزون در ارتفاع کمی از سطح زمین به همراه دود و بخار موجود در هوا، قرار میگیرد و همین امر باعث تشدید آلودگی هوا میشود.
در چه موارد میتوان از گاز اوزون استفاده کرد؟
گاز اوزون، در موارد مختلفی قابل استفاده میباشد که بر روی هر یک از آن ها نیز خواص مثبتی را از خود بر جای می‌گذارد که در ادامه برای شما بیان میکنیم:
-کشاورزی: عامل موثر جهت نابودی آفت ها و جایگزین قوی آفت کش‌های سنتی
-برج‌های خنک‌کننده: باعث افزایش راندمان و انتقال حرارت شده ومنجر به اکسیداسیون مواد شیمیایی خطرناک موجود در آب میشود.
-الکترونیک: باعث حذف مواد فتورزیست و تولید ویفرهای سیلیکونی
-غذا و دارو: ضدعفونی کننده مواد غذایی درمرحله تهیه و بسته بندی
-هیدروپونیک: از بین بردن فوتون‌ها در هیدروپونیک‌ها، سولفید هیدروژن و کاهش هزینه مصرف آب
-خشک‌شویی: کاهش میزان مصرف آب گرم و شوینده ها و افزایش طول عمر البسه نخی
-آبزی پروری: ضدعفونی آب استخر ها و افزایش میزان اکسیژن محلول در آب
-گندزدایی آب استخر: ضدعفونی سریع آب استخر و جلوگیری از رشد و تکثیر انواع قارچ ها، جلبک ها و خزه ها
-صنایع بسته‌بندی مثل بطری و کنسرو: ضدعفونی و استریل کردن ظروف بسته بندی
-آب آشامیدنی: از بین بردن ویروس‌ها، باکتری‌ها و اکسید کردن فلزات سنگین موجود آب مانند آهن و منگنز
همانطور که قبلا ذکر شد روش های ضد عفونی کنندگی در آب عموما به سه روش استفاده از کلر ، نور ماوراء بنفش و گاز اوزون انجام میگردد ، ما در اینجا سعی داریم طی جدول زیر این سه روش را با هم مقایسه نماییم:
|
UV |
ازن | دی‌اکسید کلر |
کلر |
| باقیمانده ندارد | باقیمانده ازن چند دقیقه فعال است | باقیمانده دی‌اکسید کلر روزها فعال است | باقیمانده کلر ساعت‌ها فعال است |
| انرژی الکتریسیته | هوای خشک محیط، انرژی الکتریسیته | مواد شیمیایی لازم: HCL و NaClO2 | گاز کلر، هیپوکریت یا الکترولیز |
| قدرت گندزدایی:
متوسط |
قدرت گندزدایی:
قوی‌ترین |
قدرت گندزدایی:
قوی |
قدرت گندزدایی: متوسط |
| وابستگی به pH:
ندارد |
وابستگی به pH:
کمتر |
وابستگی به pH:
کم |
وابستگی به pH:
شدید |
| محصولات جانبی:
نیتریت |
محصولات جانبی:
برومات |
محصولات جانبی:
کلریت |
محصولات جانبی:
تری هالومتان ها، کلروآمین‌ها، کلروفنل‌ها و ترکیبات AOX |
